Zondag is het Vaderdag. Voor veel vaders betekent dat een knutsel, een paar nieuwe sokken of een kek schort voor bij de bbq.
Maar hoeveel vaders krijgen die dag werkelijk het vertrouwen dat zij niet ‘het hulpje’ zijn van mama, maar een volwaardige ouder? En krijgen ze de tijd om in die rol te groeien?
Een remmende kracht
Veel vaders willen verbinden en opvoeden, maar stuiten op maternal gatekeeping: moeders die (vaak onbewust) bepalen hoe en wanneer vader mee mag doen.
Onderzoek laat zien dat gatekeeping sterk samenhangt met perfectionistische verwachtingen en zet een rem op vaders’ betrokkenheid en gelijkwaardige taakverdeling thuis én op de werkvloer (Schoppe-Sullivan et al., 2015).
Meer meters, meer hersenwerk
Dat verschil is niet alleen praktisch, maar ook biologisch. Moeders reageren al binnen 100 tot 200 milliseconden op babygehuil; de amygdala, spraak- en motorcentra staan bliksemsnel ‘aan’.
Maar, vaders laten óók plasticiteit zien.
In een gerandomiseerde studie droegen jonge vaders drie weken lang dagelijks een uur hun kind in een draagzak; daarna reageerde hun amygdala sterker op huilgeluiden dan bij vaders die dat niet deden (Van ’t Veer et al., 2021).
Kortom: er gebeurt echt iets in zijn lijf – hij heeft alleen oefentijd nodig.
Gatekeeping is geen gen, wel gewoonte
Die snellere moederrespons helpt verklaren waarom wij geneigd zijn de regie te houden.
Maar gatekeeping is geen genetisch lot; het is een gewoonte. En gewoontes kun je veranderen.
En nee: ik ben hier niet roomser dan de paus. Ook ik betrap mezelf nog steeds af en toe op “Laat mij maar even!”.
Het gaat er om wat je daarna doet en hoe je verder gaat samen. En dat hoeft écht niet in een dag geregeld te zijn.
Samen leren, niet loslaten
Vaders hebben simpelweg minder leertijd: hun verlof is korter. In Nederland één week volledig betaald plus vijf weken deels betaald, tegenover minimaal zestien weken voor moeders.
Daarom zijn jullie thuis de sleutel tot verandering. Echt samenwerken.
“Laat mij maar even” staat recht tegenover zijn zelfvertrouwen én jullie gelijkwaardigheid.
Neem zorgtaken serieus
Voor een eerlijke rolverdeling is kunnen zorgen voor je kind net zo belangrijk als kunnen werken.
Want naast de zorgtaken is er ook nog het huishouden en de mentale last: het denkwerk om alles draaiende te houden.
Systematische reviews tonen dat vrouwen ook hier nog altijd het grootste deel van dragen, met negatieve gevolgen voor welzijn, autonomie en loopbaan (Daminger, 2019).
Het begint thuis
We wijzen graag naar het systeem, naar verlofregelingen of deeltijdcultuur. Maar diepgravend onderzoek laat zien: het begint thuis.
Ongelijke verdeling van zorgtaken binnen het gezin is de voedingsbodem van ongelijke arbeidstijd en kansen buiten het gezin (Haupt & Gelbgiser, 2023).
It takes écht two to tango en wij moeders bepalen of de muziek begint.
En dat kost tijd.
Iets waar je maar bar weinig van hebt die eerste jaren van het ouderschap. Daar weet ik alles van met momenteel een peuter en een baby thuis ;-)
Geen bierpakket, maar ruimte
Vaderdag hoeft geen bedankje te zijn. Wat hij nodig heeft, is ruimte om te falen, te leren en te zorgen.
Niet als bijrol, maar als volwaardig speler in jullie team thuis.
Laten we vandaag geen grill-pakket geven, maar vertrouwen.
Stop met applaus voor basisvaardigheden en maak vaderschap net zo vanzelfsprekend als moederschap.
Kinderen verdienen niet alleen een goede moeder, maar ook een vader die de ruimte krijgt om het te leren zijn.
Fijne vaderdag!
Reactie plaatsen
Reacties